چرم، ماده ای طبیعی، بادوام و انعطاف پذیر است که از دباغی پوست خام جانوران، به‌ویژه گاو به‌دست می‌آید.
دباغی سبب می شود، پوست فسادپذیر، به یک ماده طبیعی پایدار، دائمی و انعطاف‌پذیر برای کاربردهای گوناگون تبدیل می‌شود.
از چرم طبیعی برای ساخت محصولات متنوعی از قبیل:
کفش، کاپشن، شلوار، دستکش، کت، کمربند، کراوات، کیف، جاکلیدی، جلد کتاب، بسته بندی و مبلمان و… استفاده می‌شود.
بیشترین استفاده چرم در ساخت کاپشن، کیف و کفش است.
پوست حیوانات از سه قسمت عمده تشکیل شده است که عبارت است از:
پوست رویی، پوست میانی، پوست زیرین
قسمت میانی پوست ضخیم بوده و دارای بافت درهم رفته، الياف کش دار، سلولهای چربی و ریشه مو است
که باید عاری از مواد زائد مانند مو و ریشه های مویی و سایر قسمت ها گردد،
مجموع این کارها و تبدیل پوست طبیعی به چرم را دباغی، می گویند.
اگر موهای لایه پوست دباغی شده به طور کامل از بین بروند محصول به دست آماده را «چرم» می گویند
و اگر مو داشته باشند «پوست» می نامند.
برای تهیه چرم طبیعی روی پوست مورد نظر از ابتدا تا تبدیل به چرم چند عمل مختلف انجام می گیرد:
*نگهداری پوست
برای جلوگیری از فساد و تجزیه باکتریایی و تغییرات زیست شیمیایی پوست باید به روش های مناسبی از آن نگهداری شود.
این روش ها عبارتند از:
1. خشک کردن پوست در هوا
پوست‌هایی که بدون استفاده از هیچ نوع ماده خارجی خشک می شود را پوستهای خشک شده در هوا می نامند.
متداول ترین روشهای خشک کردن پوست در هوا عبارتند از:
الف) پهن کردن پوست روی زمین و ثابت کردن آن به وسیله ی چوب و سنگ:
این روش به دلیل
ناصاف قرار گرفتن پوست روی زمین و کثیف شدن آن براساس تماس با خاک و آسیب های ناشی از حشره ها مناسب نیست.
ب) آویزان کردن پوست بر روی تیر و طناب در آفتاب: در این روش جریان هوا بهتر صورت می گیرد،
عیب این روش این است که :
در اثر آویز کردن پوست حاشیه های آن سوراخ و در اثر خشک شدن در نور مستقیم خورشید سطح پوست سخت می شود.
پ) خشک کردن پوست در قاب و قالب:
در این روش پوست در یک چهار چوب ثابت یا متحرک کشیده شده و سپس در سایه یا در نور آفتاب خشک می شود.
در نتیجه پوست ضمن خشک شدن، جمع و داخل چهارچوب کاملا کشیده می شود.
این کشیدگی موجب می شود سطح پوست به طور کامل صاف شود
و بسته بندی پوست آسان تر و جریان هوا در سطح پوست به هنگام خشک شدن بهتر صورت می گیرد.
2. نگهداری پوست با نمک
این روش متداول ترین روش نگهداری پوست گاو در اروپا، آمریکای شمالی و کشورهایی است که آب و هوای گرم دارند.
پوست تازه مستقیما از کشتارگاه به زیر زمین های معین حمل و در آن جا به آن نمک زده می شود.
نمک مورد استفاده به طور معمول نمک معمولی است و به نسبت یک به یک به کار می رود. محل انجام این کار باید خشک باشد،
از این رو از انبارها یا زیر زمین های سرد استفاده می شود.
نمک به طور معمول بر سطح پوست پاشیده می شود به طوری که بین هر دو عدد پوست یک لایه نمک قرار گیرد
و سپس پوست ها بر روی هم قرار داده و حداقل به مدت ۲۱ روز نگهداری می شود.
3. نگهداری پوست با آب نمک
روش های متفاوتی برای نگهداری پوست با آب نمک وجود دارد. از این روش بیشتر در آمریکا برای پوست های سنگین استفاده می شود.
به این صورت که پوست ها به طور مستقیم از کشتارگاه میان ماشین های سرد کننده عبور می کنند تا چربی و مواد زائد چسبیده به آنها سخت شود.
سپس پوست ها به وسیله ی یک ماشین لش گیر، لش زدائی می شوند.
زمانی که دمای پوست به اندازه کافی کاهش پیدا کرده و به نقطه‌ای برسد که چربی آن سخت شود،
عمل لش زدائی به طور مؤثر و کامل صورت گرفته و چربی جدا شده به عنوان پیه، صابون و روغن های نرم کننده به کار می رود.
پوست های تمیز شده را در نمک قرار می دهند. این کار ممکن است در خمره، شبکه یا کانال های ویژه‌ای انجام گیرد.
پوست ها به مدت ۴۸ ساعت یا بیشتر در آب نمک دارای غلظت متوسط نگهداری می‌شود
زمان نگهداری از لحظه ی آغاز می شود که پوست ها به طور کامل در آب نمک غلیظ غوطه ور شده باشد.
مراحل آماده سازی چرم طبیعی چگونه است ؟
آماده کردن پوست و موزدایی
ابتداء به پوست نمک طعام می پاشند تا پوست ضدعفونی و مقداری از آب خود را از دست بدهد.
پس از آن پوست را در آب قرار می دهند تا پوست مجددا به حالت اول خود در آید.
برای از بین بردن مو از محلول سولفور سدیم و گاهی سولفورهای کلسیم و آمونیم استفاده می کنند،
ولی اغلب مخلوط سولفور سدیم و آهک به کار می برند که پوست را به مدتی در محلول سولفور سدیم و آهک قرار می دهند
و سپس موهای آن را جدا می کنند و پس از آن برای از بین بردن آهک،
پوست را در محلول های اسید لاکتیک، بی سولفیت سدیم و املاح آمونیم قرار می دهند تا آهک آن را خنثی نموده و از بین ببرند.